Hoe krijg je samenwerken wél voor elkaar?
Iedereen wil samenwerken alleen wel graag op hun eigen manier. In Nederland hebben we nu de complexe uitdaging om veel vluchtelingen in korte tijd te helpen en alles hier omheen te organiseren. De hoge mate van onrust en demonstraties in verschillende gemeenten, ontstaan uit de huidige pogingen tot samenwerking, geeft wel aan dat samenwerken bij complexe uitdagingen moeilijk is. Hieruit blijkt ook dat we nog een lange weg te gaan hebben om dit te optimaliseren.
De samenwerking tussen bijvoorbeeld het COA (Centraal Orgaan opvang Asielzoekers), gemeenten en inwoners schort behoorlijk in verschillende gemeenten. De botsing tussen ‘linkse’ en ‘rechtse’ politieke idealen wordt scherp zichtbaar. Natuurlijk hebben de ‘linkse’ en ‘rechtse’ partijen altijd al moeite gehad met de onderlinge samenwerking. Daarbij hebben de overheid, organisaties en gemeenten hun eigen belangen, zoals aantonen dat zij een reden van bestaan hebben. Ze willen niet worden wegbezuinigd door overbodigheid. De overheid en gemeenten hebben als taak en missie het helpen van mensen en daar zijn hun organisaties ook op ingericht. Hun valkuil kan zijn dat zij dit teveel doen vanuit hun eigen werkelijkheid, regels en waarden. Dat ze hierdoor te weinig open staan voor de werkelijkheden, regels en waarden van anderen. Waardoor de samenwerking tussen verschillende partijen onvoldoende plaatsvindt.
Er zijn nu net zoveel mensen die zich als vrijwilliger hebben opgegeven als er in het afgelopen jaar als vluchteling in Nederland zijn aangekomen, 40.000. De vrijwilligers willen graag helpen en samenwerken met de overheid en gemeenten. Alleen weten deze niet goed hoe ze met zoveel vrijwilligers kunnen samenwerken. Dit terwijl bij complexe vraag- en probleemstukken samenwerking essentieel is om tot een breed gedragen oplossing te komen.
Complexe vraagstukken vind je ook terug bij projectteams in bijv. de ICT of de bouw, in grote organisaties en veranderteams. In een team zitten teamleden met vaak grote verschillen in belangen en ideeën. Hoe krijg je succesvolle samenwerking als de belangen van teamleden, medewerkers, vrijwilligers of ambtenaren zo ver van elkaar af lijken te liggen? Bij succesvolle samenwerking zijn de volgende vijf factoren kritisch.
Vijf Kritische Succes Factoren voor Samenwerking
1. Waardenvol samenwerken
Teamleden moeten elkaar kunnen en willen begrijpen. Mensen communiceren met elkaar vanuit hun eigen waarden. Verschillende waarden kunnen spanningen opleveren en ervoor zorgen dat er geen goede samenwerking is. Door de waarden van de ander te kennen, kun je een goede inschatting maken hoe de ander denkt, voelt en wat hij of zij belangrijk vindt. Want bij samenwerken is het belangrijk dat je eerst de waarden van de ander begrijpt om dan begrepen te willen worden.
2. Waar een wil is, is een weg
Bij samenwerking is het belangrijk dat alle mensen samen de weg naar de oplossing willen vinden. Nog beter is dat zij open staan voor elkaar, samen willen werken aan een oplossing of een verandering om zo verbeteringen te realiseren. Iedereen moet een stap willen zetten en het helpt als je samen wilt veranderen. Samen elkaar ondersteunen in de verandering. Samen de opbrengsten of beloning van de samenwerking delen en zorgen dat niet 1 partij die krijgt. Begin met de vraag, wat willen we bereiken en vindt dan de weg.
3. Zelfsturend samenwerken
Belangrijk is dat mensen wel willen veranderen maar ze willen NIET veranderd worden. Mensen willen samenwerken maar niet gedwongen worden om te samenwerken. Mensen en teamleden willen serieus genomen worden, willen aangeven wat zij zelf willen doen en doen wat zij zelf kunnen. Belangrijk is dat ze uitgenodigd en betrokken worden bij het proces. Dat ze geen persoonlijke veranderingen worden opgedrongen. Dat mensen zelf een keuze kunnen maken hoe ze samenwerken.
4. Krachten inzetten
Maak aan de start van de samenwerking een analyse van de voorkeuren en krachten van de mensen. Bij een krachtenanalyse van een team kun je naar de voorkeuren voor samenwerken kijken met behulp van de PeopleChange360 scan. Je kunt naar de prioriteiten van de mensen in het team kijken en daar rekening mee houden. Je kunt analyseren of ze rationeel of emotioneel zijn en welke manier van communiceren het beste werkt. Je kunt met de uitkomsten samen werken aan samenwerken vanuit ieder zijn of haar kracht.
5. Proactief samenwerken
Proactief samenwerken betekent dat je een beeld of doel hebt waar je graag wilt uitkomen. Je richt je op de toekomst waarbij het belangrijk is een goed beeld of doel te hebben waar je naartoe wilt. Dit kun je ontwikkelen door jezelf af te vragen: Waar staan we nu? Hoe werken we nu samen? Waar willen we heen? Hoe willen we gaan samenwerken? Hebben we daar de juiste mensen voor? Als je weet waar je heen wilt, kun jij jezelf de vraag stellen: Hoe komen we daar? Wat hebben we nodig aan hulpbronnen om daar te komen? Wie wil wat doen? Organiseer proactief je samenwerking want dan verloopt die vanzelf.
Wij van People Change helpen organisaties en teams op het gebied van samenwerking. Bij teams is vaak de uitdaging om bij veranderingen effectief en professioneel te blijven samenwerken. Bij organisaties is vaak de opgave dat zij een andere cultuur of gedrag van alle medewerkers willen hebben zoals een meer klantgerichte cultuur. Een andere uitdaging bij grote organisaties is dat er meer hiërarchische lagen kunnen ontstaan. Met als gevolg meer starheid in de organisatie en meer afstand tussen leidinggevende en medewerkers. Terwijl zij een ondernemende en flexibele cultuur willen hebben om samen snel op veranderingen te kunnen reageren. Wij beginnen altijd met het maken van een gedegen analyse van de mensen met behulp van de People Change scan. Dit geeft een goed beeld waar de mensen, het team en de organisatie nu staan en hoe ze zich het liefste willen ontwikkelen.
Verbeter of verdiep je samenwerking en creëer meer resultaat voor je organisatie, je team en jezelf met behulp van ons team en de People Change scan. Rogier Offerhaus heeft over dit alles het boek “Het nieuwe Samenwerken” geschreven dat hij gebruikt in zijn verbeterprogramma’s.